Overclock Nasıl Yapılır Resimli Anlatım

[Admin]

~İçindekiler~

1. Önsöz
2. Overclock Nedir? Ne işe Yarar? Nasıl yapılır?
3. İşlemci OverClock Nasıl Yapılır?
4. Cpu Sınırını Nasıl Bulacağız?
5. Ram overclok sınırı nasıl bulucaz?
6. Ekran Kartlarında Overclock Nasıl Yapılır?
7. Soğutma

1. Önsöz

Bilgisayar
meraklıları her zaman için mevcut sistemlerini biraz daha hızlı ve
performanslı çalıştırmayı istemişlerdir.Forumumuzda da overclock bölümü
oldukça ilgi görmektedir.Dolayısıyla overclock işine ilgi duyanlar her
geçen gün artmaktadır.Bu işe yeni merak saranlar sürekli overclock’un
ne olduğunu nasıl yapıldığını sormaktadırlar.Tek tek herkese cevap
vermek mümkün olmadığından, overclock işine yeni başlayan yada başlamak
isteyipte yeterli bilgi ve tecrübesi olmayanlar için yararlı olacağını
düşündüğüm bu çalışmayı hazırladım.Mümkün olduğunca sade anlatmaya
çalıştım.Umarım faydalanılır.

Yalnız şunu unutmayalım;
overclock, yapan kişinin sorumluluğu altındadır ve doğabilecek
sorunlardan dolayı hiç bir şekilde editörler ve site sahipleri sorumlu
tutulamaz.

2. Overclock Nedir? Ne işe Yarar? Nasıl yapılır?

Overclock
Türkçede tam karşılığını birebir bulamasada en uygun “hız aşımı-hız
aşırtma”gibi terimlerle ifade edilmektedir.Biz kısaca overclock’a bir
işlemciyi normal çalışma frekansının daha üstünde bir frekansda
çalışmaya zorlamak diyebiliriz.

Bu ne demektir?Diyelimki
elimizde P4 3000 mhz bir işlemcimiz var biz bunu 3200 mhz de çalışmaya
zorlar ve başarılı olursak overclock yapmış oluruz.
Peki bunu
nasıl yaparız?. Her işlemcinin bir iç frekansı vardır.Front side bus
denilen (kısaca fsb) Türkçe olarak önyüz veri yolu diyebileceğimiz mhz
cinsinden bir çalışma frekansı var ve bunun yanında her işlemcinin bir
çarpan kat sayısı vardır (x9 , x10, x15 gibi) ve bu çarpan ile fsb
hızını çarptığımızda işlemcinin asıl mhz ini bulmuş oluyoruz.Örnek
olarak P4 3.0 ghz için bu değer fsb 200×15 olduğundan 3000 mhz dir.

Şimdi önümüzde toplam mhz i arttırmak için 2 yol bulunduğunu öğrendik.

Birinci yol Fsb hızını arttırmak,

İkinci
yol çarpan kat sayısını arttırmak suretiyle toplam mhz i
arttırmaktır.Şimdi biz bu iki değerden fsb yada çarpan hangisini
arttırırsak arttıralım elde ettiğimiz mhz değeri yükselecektir.Yani
overclock yapmış olacağız.Malesef intel işlemcilerin genellikle
çarpanları kilitli olduğu için bu değerle oynama yapılamıyor ve bu
yüzden iş sadece fsb hızını artırmaya kalıyor.Amd işlemcilerde durum
daha farklı, çoğunlukla çarpanları açık oluyor yada bazı yöntemlerle
kilitli olsalar bile açılabiliyorlar.Bu durumda her iki değerlede
oynama imkanı doğduğu için daha esnek overclock imkanımız olabiliyor
amd işlemcilerde.Aslında şunuda unutmamakta fayda var.Her ne kadar
çarpanlarla oynama çeşitliliğimiz olsa bile overclockta en yüksek
performansın fsb hızını arttırmakla elde edilebileceğini
unutmayın.Nedeni ise yüksek fsb hızlarında buna bağlı olarak,bellek
denetleyicisi, depolama aygıtları denetleyicileri ve AGP/PCI saat
hızları da artar.Tabi AGP/PCI saat hızları yüksek overclocklarda sorun
çıkarabildiği için stabilite için modern anakartlara bu hızı sabitleme
özelliği ilave edilmiştir.

Şimdi adım adım overclock yapmaya başlayalım.

Öncelikle
şunu belirtmeliyim ki overclock için en önce boardumuzun bu işe
elverişli olarak üretilmiş olması gerekmektedir.Yani overclock için
neler gerekiyorsa her özelliğin mevcut olması gerekiyor.Bu özellikleri
aşağıdaki resimlerlede göreceksiniz.Overclock’a niyetlendiyseniz
öncelikle uygun bir board edinmelisiniz yoksa overclock için doğru
düzgün özellik sunmayan anakartlarla bu işe koyulmak boşuna uğraş ve
moral bozukluğu olacaktır.Tabi iş sadece board ile bitmiyor.Overclock
için buna yatkın birde işlemci bulmamız gerekiyor.Bu iş öylesine ilginç
ki her işlemcinin overclock perfromansı aynı olmuyor.Üretim
tarihleri,üretim yerleri,kodları bir işlemcinin overclock performansını
değiştirebiliyor hatta öyleki bazen aynı üretim yer tarih ve kodlarına
sahip iki işlemcide bile aynı overclock değerlerine
ulaşamayabiliyorsunuz.Yan i bu iş öncelikle şans işi tabi ama önce
overclock forumlarında hangi cpu ve kodların overclocka daha yatkın
olduğuna dair bilgi edinmekte ve işlemci seçiminide ona göre yapmakta
fayda var.
İşlemcimizide seçtikten sonra iş tabiki yine
bitmiyor;sırada ram var.Eğer stabil bir overclock yapmak ve maximum
performans almak istiyorsak ramlerimizin kaliteli ve cas gecikmesinin
(cl2-cl2,5-cl3 gibi.düşük değer daha iyi) mümkün olan en düşük
değerlerde olması gerekiyor.
Buna ilaveten overclock yapılan
parçaların enerji ihtiyaçları artacağından mutlaka kaliteli ve en az
400 watt lık bir powersupply ımızın olması gerekiyor.
Tabi son
olarak en önemli konu soğutma.Overclock edilen sistemimiz daha fazla
ısınacağı için (en başta cpu) çok daha iyi bir soğutmaya sahip olmamız
gerekiyor.
Aslına bakarsak overclock işi oldukça pahalı ve riskli
bir hadisedir.Farkındaysanız sözünü ettiğim tüm enstrümanlar
normallerinden daha pahalı olan şeyler.Her şeyin iyisini almak
durumunda olduğumuzdan bu iş haliyle pahalıya gelecektir.(Tabi bazen
umulmadık uygun fiyatlı ürünlerede denk gelerek ucuza mal etmek de
mümkün) Elbette pahalı donanımlarımızın zarar görme riskide vardır her
zaman için.

Riskli ve pahalı,peki o zaman niçin overclock yapıyoruz?

Bu soruya verilecek en kısa ve öz cevap hazdır,ihtirasdır.İnsanı bir kere sardımı kolay kolay kurtulmak mümkün değildir

3. İşlemci OverClock Nasıl Yapılır?

Overclock
için öncelikle boardumuzun biosu dediğimiz temel ayaralamaların
bulunduğu kısma girmemiz gerekiyor. (Her ne kadar windows üzerinden de
overclock yapma imkanı olsada sağlam overclockcular tarafından tercih
edilen bir tarz olmadığından o konuya hiç girmeyeceğim)
Pc
açılırken del tuşuna basarak biosa girilir.Ben yaygın olduğu için i865
çipsete sahip kendimde kullandığım abit AI7 nin biosundan örnek
verceğim.
Diğer boardlarda üç aşağı beş yukarı aynı gibidir.



Abitin meşhur soft menüsünden cpu,ram,agp frekans ve voltaj ayarlarının bulunduğu en can alıcı bölüme giriyoruz.



Üstte görüldüğü gibi default ayarlardaki görünümümüz bu.Tüm değerlerimiz olması gerektiği gibi yani default.

Bize
default değerler lazım olmadığı için “cpu operating speed”seçeneğini
“user defined”yapıyoruz ki cpu fsb ,cpu:ram oranı ve agp/pci ayarları
açık hale gelsin. Çünkü bu değerlerle oynayarak overclock yapacağız.

Öncelikle
fsb miktarını biraz arttırıyoruz ben 200 mhz den 250 ye çıkardım ama
cpu ma güvendiğim için direkt bu değeri denedim. Siz azar azar
arttırmayı deneyin aceleci olmayın. Mesela önce 210 mhz e çıkarın sonra
220 ye.
Dikkatinizi çektiyse ben cpu:ram ratio(oranı) nı 1:1
yaptım bu ne demek? Bu cpu ile ramlerimin 1:1 eşit aynı mhz de senkron
çalışacağı anlamına geliyor. Tabi benim ramlerim DDR 566 olduğu için
(2x 283 mhz) cpu ile senkron rahatlıkla çalışabilmekte. Eğer sizin
elinizde bu değerlerde çalışan ramler yoksa bu değeri düşürmelisiniz





(Bazı boardlarda bu şekildede yer alabilir cpu:ram oranı sizi şaşırtmasın)

Yani
eğer DDR 400 ramlere sahipseniz ve ramlerinizin 200 mhz üzerinde
çalışamayacağına eminseniz bu oranı yukarıdaki görülen seçeneklerdeki
gibi 5:4 yapmalısınız ki sistem çakılmasın. Bence önce ramlerle
uğraşmak yerine öncelikle işlemcinizin sınırını bulabilmek amacıyla ram
oranınızı düşük bir oranda tutun,mesela 3:2 gibi. Bu durumda ramler
daha düşük değerlerde çalışacağı için cpu sınırını tayin etmenize engel
olamayacaklardır.

4. Cpu Sınırını Nasıl Bulacağız?

Öncelikle
default voltajında mhz olarak gidebildiği yere kadar arttıracağız. Her
arttırdığımızda pc yi kapatıp açıp stabilitesini ve en önemlisi cpu
sıcaklığını kontrol etmelisiniz. Eğer stabilite ve ısınma sorunu yoksa
bu iyi haber demektir yolumuza devam edebiliriz. Tekrar tekrar biosa
girip fsb hızını arttırdıktan sonra diyelimki işlemcimiz artık 240 fsb
de çakılmaya stabilliğini kaybetmeye başladı. Ha tabi bunu nasıl
anlıyoruz ,stabiliteden kasıt öncelikle fsb arttırırmından sonra
windowsa sorunsuz bir biçimde girmesi ve bir kaç bench programıyla
sandra,pc mark vs. gibi yapılan testleri başarıyla reset,donma
vs.olmadan tamamlamasıdır. Bunlardan geçemiyorsa reset yada donma
oluyorsa bu demektir ki cpu muzun default voltajındaki sınırına gelmiş
bulunuyoruz. Ne yapacağız?Tekrar biosa giriyoruz.



Üstte
görüldüğü gibi cpu core voltajını bir miktar arttırmak işe yarıyabilir.
Bu stabilitesi bozulan işlemciye yardımcı olabilir. Bunu yaparken azar
azar yapmakta fayda var çünkü overclockda en tehlikeli hadise voltaj
olayıdr,fazla voltaj direkt cpu nuzu götürebilir.İntel işlemcilerde
(northwood) 1.7 voltu aşmamanız en doğru yol olacaktır.Buna kabaca
default voltajın %15 fazlasını aşmamak ta diyebiliriz.
Bu şekilde
voltaj arttırımlarıyla stabilite sağlandıktan sonra yeniden fsb
arttırımlarına giderek cpu nun çıkabileceği stabil en yüksek değeri
buluruz. Bahsettiğim gibi test programlarıyla denedikten sonra en uygun
değeri buluruz. Tabi tekrar ediyorum tüm safhlarda cpu sıcaklığını
kontrol altında bulundurmalısınız. Cpu nuzun default durumdaki
sıcaklığının %25 den fazla artmamasına dikkat edin. Her ne kadar bazı
boardlar sıcaklığı doğru okumasalarda dediğim gibi en doğru yol default
halindeki değer ile overclock sonrası değeri%25 ten fazla olmaması.
Fazla sıcaklık demek tehlike demek,işlemcinin çok yıpranması
demek,stabilitenin bozulması demek olduğunu aklınızdan çıkarmayın.

5. Ram overclok sınırı nasıl bulucaz?

Şimdi
ramlerin sınırını bulacağız. Bunu önce yukarıda görüldüğü üzere cpu:ram
oranıyla oynayarak bulacağız. Eğer ramlerimiz zaten hızlıysa DDR500 ve
üzeri zaten pek sorun çıkmayacaktır fakat ramlerimiz DDR 400 yada daha
düşüğü ise 1:1 cpu/ram oaranını kaldıramayabilir. Bu durumda mecburen
ramleri daha düşük bir değerde çalıştırmak zorunda kalacağız mesela 3:2
yada 5:4 gibi. Fakat bu ramlerin sağı solu belli olmuyor bazen oem bir
ram alıyorsunuz DDR 400 yada 366 ve normalde bu değerlerde çalışması
gerekiyorken sizi şaşırtıyor ve neredeyse DDR 500 hızlarında bile
çalışabiliyor. Bunu deneyerek bulacaksınız. Aynı cpu gibi denediniz ve
bir yerden sonra sistem çakıldı. Cpu muzun sınırını bildiğimiz için cpu
dan şüphelenmiyoruz. Cpu voltajını arttırdığımız gibi ram voltajını
arttırmakta fayda sağlayabiliyor.



Resimdeki
gibi ram voltajını arttırarak en stabil ve max değerini buluyoruz.Tabi
bazı ramler voltajı sevmeyebilir ve voltaj tam tersi etkide
yapabilir.Voltajı seven ramlere denk geldiysek şanslıyız bu ramlerle
epeyce yukarı mhz lere çıkabiliriz.
Ramlerinde sınırını bulduk
şimdi geldik ram timingleriyle oynamaya yani ramlerimizi daha düşük cl
değerleriyle daha agresif çalışmaya zorlamaya.Düşük cl değeri daha
çabuk veri döngüsü olacağı için daha fazla performans demektir.Bunun
içinde ana menümüzden advanced chipset features a girerek yapıyoruz

Overclock Nasıl Yapılır Resimli Anlatım

[Admin]

Buradan DRAM timing selectable dan manuel yaparak seçeneklerin açılmasını sağlıyoruz



Resimde
görüldüğü gibi buradaki ram zamanlamalarını deneme yanılma yoluyla
düşürmeye çalışıyoruz. Dediğim gibi ne kadar düşük değer o kadar
performans. Tabi her ramin kaldırabileceği timingler farklıdır. Benim
buradan şu ayarlarda olsun demem mümkün değil. Deneyerek bulacaksınız.
Bulabildiğimiz en düşük ram zamanlaması beraberinde stabiliteyide
sunuyorsa ram lerimizide azami derecede overclock etmişiz demektir.
Bu
arada i875 çipsetlerdeki ramlere artı bir performans daha getiren PAT
(Performance Acceleration Technology) hadisesi i 865 chipset boardlarda
değişik adlar adı altında sunulabiliyor. Bu kiminde Hyper Path adı
altında kiminde game accelerator adı altında sunuluyor.Bunlarıda
deneyerek buluyorsunuz.Çünkü her ram ve i865 board bu özellik aktif
edildiğinde stabil çalışmayabiliyor.

Tüm bu denemeleri
yaparken overclock ettiğiniz bileşen cpu yada ram yaptığınız arttırımı
hazmedemediğinde sisteminiz kilitlenip hiç açmayabilir. Telaş etmeyin,
bunlar olağan durumlardır. Çaresi, cereyanı kesip beş on saniye
bekledikten sonra insert tuşuna basılı tutarak sistemi yeniden açmaya
çalışmak. Bazen buda çare olmaz o zaman board üzerinde bulunan clear
cmos jumper ile biosu resetleyerek default değerlerde açılmasını
sağlamalısınız.Tabi bu tüm yaptığınız ayarlamaları sil baştan yeniden
yapmanız demektir.
(Önce boardunuzu iyi tanımalısınız.Kitapçığını inceleyip ne nerede öğrenmelisiniz)

Bu arada amd den de bir örnek vereyim.En meşhur ve performanslı chipseti nforce2 ve tabiki abit nf7 den bir örnek.



Bu
resimde görüldüğü gibi işlemcinin çarpanı açık ve burada istediğimiz
gibi çarpanlada oynama imkanımız var.Yani hem fsb hemde çarpanla
değişik varyasyonlar yapma imkanımız var tabiki toplam makul mhz
değerlerinin üzerine çıkmamak kaydıyla.Görüldüğü gibi nf7 de birde
chipset voltaj ayarı var.Bunuda arttırmak nf7 de stabiliteyi arttıran
bir unsurdur.Ayriyeten agp voltajı da var ki bu zaten diğer
platformlarında çoğunda var.Ekran kartı oc edildiğinde Stabiliteyi
arttırdığı rivayet edilir ama ben pek bu rivayeti doğrulayamadım yani
pek bir işe yaramıyor ama siz deneyebilirsiniz tabiki.

6. Ekran Kartlarında Overclock Nasıl Yapılır?

Evet
sistemimizi overclock etmiş olduk.Tabi bununla
yetinmeyebilirsiniz.Ekran kartınızıda overclock etmek
isteyebilirsiniz.Bunuda yapmak için çeşitli yollar var.Kartınıza göre
değişen Ati yada nvidia.Çeşitli programlar ile ekran kartlarınıda
overclock etmek mümkün.Ati kartlar için ati tool oldukça kullanışlıdır.



Ati
tool’u sistemimize kurduktan sonra çalıştırdığımızda karşımıza
programın gördüğünüz arayüzü çıkıyor.9800xt kartım default değerlerinde
ve bunu overclock etmek için hem ram hemde core-gpu (çekirdek)hızlarını
yükseltiyoruz.Tabi bunuda aynı cpu overclock’undaki gibi yavaş yavaş
deneyerek yapıyoruz.



Resimde
görüldüğü gibi en yüksek stabil ve artifactsız değeri (görüntüde
bozulmalar olmaksızın) bulduktan sonra o ayarda kullanıyoruz.

Nvidia
kartlarda da çeşitli programlar var.Riva tuner,coolbits vs.gibi. Ben en
pratik olanından bahsedeceğim.Yani coolbits’den.coolbits bir reg
dosyası olup üzerine tıklandığında windowsumuzun (registry) kayıt
defterine yerleşince nvidia ekran kartı sürücümüzün ayarlar bölümüne



Clock
frequencies (saat frekans ayarları) adı altında bir seçenek
eklenecek.Buradan ram ve core hızlarını ayrı ayrı ayarlamamız mümkün.

Coolbits size yeterli gelmeyebilir.O zaman farklı programlar deneyebilirsiniz.
Ben programlar için link vermiyorum çünkü sürekli güncelleniyorlar.Zaten google da aratınca bir sürü link bulunabiliyor.

Evet
kısaca ekran kartına overclock’uda anlatmaya çalıştım.Tabi overclock
hadisesi sadece bu kadar değil.Sizi ilerki dönemlerde bunlar
kesmeyebilir, o zaman vmod olaylarınada girmek isteyebilirsiniz.Bu
farklı bir hadise ve bununla ilgili benimde dahil bir çok arkadaşımızın
çalışmaları var.Her kartın, her boardun mod şekli farklı o yüzden mod
olayını alakalı topiklerden takip etmenizi öneririm.Bu topiğe bunuda
eklersek iyice karışır durum.O yüzden bu topik böylece kalsın.

Faydalı
olacağını ümit ediyorum.Yalnız bir kez daha hatırlatmakta yarar
var.Overclock riskli bir iştir ve riski sadece yapan kişiye aittir.

7. Soğutma

Evet
mümkün olduğunca sade bir şekilde overclock’u anlatmaya
çalıştım.Bahsettiğim gibi overclock edilen parçalar daha fazla
ısınacağı için normalden daha iyi soğutma isterler.Bunun için en uygun
olanı, cpu ile gelen kendi heatsink(ısı giderici)-fanı yerine tamamı
bakır olan soğutucular kullanmak.



Bu
soğutucunun üzerine tercihinize göre performanslı bir fan
takabilirsiniz.Bu size stock soğutmadan çok daha iyi bir soğutma
sağlayacaktır



Bu
tarz bir şeyde olabilir bu size kalmış ama tavsiyem fanınız
performanslı ama bu resimdeki gibi devir ayarlı olsun yoksa normal
zamanlarda overclocksuz kullanmak istediğiniz durumlarda sürekli sabit
yüksek fan devir sesi sizi oldukça rahatsız edecektir benden söylemesi.

[Admin]

OVERCLOCK HAKKINDA BILMEDIKLERIMIZ
overclock
yapilmayan bir sistemde fazla bir sorun ile karsilasmazsiniz ama
overclock yapildiktan ve yapilmaya baslandiktan sonra sorunlar baslar.
Ben size sirali bir sekilde bunlari siraliyim ondan sonra overclock
yapmaya karar veriniz.

1. Güc Kaynagi : Güc kaynagini
bilmiyenimiz yoktur öncelikle overclok yapacaklar icin en kötü
sartlarda 420 watt ve üzeri bir güc kaynagina sahip olmak gerekir ve
cikis voltajlarida yüksek olmalidir yani amp oranlari 28 ve yukarisi
olmali güc kaynaginin üzerinde bunlar yazar. ve güc kaynagi icin iyi
bir sogutma fani genelde yeni nesil güc kaynaklari kendinde bunu
bulundurur.

2. isletim sistemi eger overclockta sorun yasamak
istemiyorsaniz ben size windows xp yada vista 32 biti öneriyorum cünkü
64 bit ile calisan isletim sistemleri islemciye hem voltajda hemde
isida daha fazla yük bindiriyor buda esittir 300 mhz kayip nasilmi.
örnegin windows 32 bit isletim sistemi ile 4.000 hiz ile overclock
yapilinca everst home edition testlerini gecerken ayni seyi windows
vista 64 bit ile yapinca sistem kapanir o zaman mecburen windows vista
64 bitte 3,700 ghz ile calistirmalisiniz buda büyük bir overclock kaybi
olur sizin icin karar sizin

everest cpu testinde fpu kapanir yada sistem stability testlerinde muhakkak kapanir


3.
kasa ve Sogutma sistemi : Eger bana sorarsaniz bilgisayar toplamak
isteyen birine ne önerirsiniz. En basta ben derimki Yüksek watta bir
güc kaynagi ici genis ve ferah olan bir kasa ve en iyi sogutma fanlari
yada sulu sogutma neden sogutma bu kadar önemli diyebilirsiniz.

Overclock
yapildigi andan itibaren bilgisayarinizi bir insan gibi düsünürsek
sicak havada kosan bir sporcu icin en iyi sey serinliktir. İnsan
kosunca kalb atisi hizlanir ve alis verisi cogalir buda insan vücudunda
büyük bir isiya yol acar daha fazla kosmak icinde güc gerekir. yani
güclü ve dayanikli olmak gerekir. biz en iyisi konuya dönelim degilmi
daha mantikli olur.

Bilgisayariniz icinde en cok isinan yada isinmaya baslayan parcalar hangileridir
1. islemci
2. chipset
3. güney köprüsü
4. kuzey köprüsü
5. grafikkarti
6. ram
7. hardisk
8. güc kaynagi
bu parcalari sogutmak yada havali sogutma yada sulu sogutma tercih sizin
ben sulu sogutmayi tavsiye ederim ama hem pahali hemde riskli
riskli olmasinin tek nedeni montaj islemi sirasinda yanlis birsey yapmaniz ve su kacagi olmasi yoksa mükkemmel sogutuyor.

4. Anakart : overclockta anakart faktörü birinci sirada ama yinede secim sizin ben intel chipsetlerin üzerine tanimam

5. isletmci : islemcinizdede en iyi secim intelden yana olmali cünkü overclockla hasir nesir bir islemci.

6.
grafikkarti grafikkartlarida anakarttan gelen sicaklik ile isinmaya
baslar ve buda sistemi etkiler. grafikkartinizin frekansini
yükseltmelisiniz ve pcİ voltajida artirilmali. eger grafikkarti dogru
bir voltaj ve frekans ayari ile ayarlanmazsa sistem ya kapanir yada
acilmaz.

7. harddisk overclock esnasinda isindigi icin sistemin kapanmaksina sebeb verebilir

8
ram ne varsa ramlarda var sanki sistemin kollari bir baraji su
kanallari gibi ne kadar hizli ve genis olursa okadar güzel overclock
yapilir. yani islemcinin fsb hizini ayarlarken ramleride iyi ayarlamak
gerekir

[barbarossYeni Geldim]

teşekkürler