Duraklama (1579 - 1699)

Duraklama (1579 - 1699)

Osmanlı'da duraklama dönemi Sokullu Mehmet Paşa'nın
ölmesiyle başlamıştır. Deneyimsiz kişilerin tahta geçmesi ile merkezi
yönetimin bozulması sonucu, devlet yönetiminde otoritenin sarsılması,
halkın devlete olan güveninin azalmasına ve iç isyanların çıkmasına
neden olmuştur. Özellikle yeniçeriler
artık padişaha karşı gelmekteydi. Yeniçerilerdeki 'Ocak, devlet
içindir.' anlayışı yerine 'Devlet, ocak içindir.' anlayışı gelişmiştir.
Avusturya ve İran seferleri sonucu oluşan ekonomik sıkıntılar, tımar sisteminin
bozulması ve nüfus artışının yarattığı sosyal hayattaki sıkıntılar ve
çağın gerisinde kalınması ile eğitim alanındaki bozulmalar sonucu
devlet duraklama dönemine girmiştir. Coğrafi keşiflerle ticaret
yollarının önem kaybetmesi, sık padişah değişmeleriyle çok verilen
cülus bahşisi ve yeniçerilerin artmasıyla verilen ulufe miktarının da
artması Osmanlı ekonomisini yıpratmıştır.
Celali ayaklanmaları, Osmanlı
toprak düzenini büyük ölçüde değiştirmiş, ağır vergiler yüzünden ya da
“Büyük Kaçgun” sırasında yerlerinden olan çiftçilerin toprakları
mültezimlerin ya da yerel yöneticilerin eline geçmiştir. Vergiler
yüzünden borca giren köylüler, işledikleri toprakları sonunda
tefecilere kaptırdılar. Osmanlı
toprak düzeninin belkemiği olan tımar sistemi bozuldu. Büyük nüfus
hareketleri ortaya çıktı ve kentlere büyük göçler oldu. Tarımsal üretim
geriledi ve kıtlık tarım ürünleri fiyatlarının yükselmesine yol açtı.
On binlerce insan yaşamını yitirdi ve pek çok yerleşim yeri yıkıma
uğradı. Osmanlıda eğitim(ilmiye)nin bozulması da Osmanlıyı
geriletmiştir. Avrupadaki gelişmeleri (Reform,Rönesans) Osmanlı'nın takip etmemesi Osmanlı için bir dezavantaj olmuştur.